Жобалық бағытталған оқыту әдістемесін дәрілер технологиясы кафедрасының сабақтарында қолдану

«Экстракциялық препараттар технологиясы» пәні бойынша жобалық бағытталған оқыту (ЖБО) енгізілді. ЖБО-ны іске асыру үшін кафедраға "Фармация" білім беру бағдарламасының 4 курсының 2 тобы бекітілді: В-ФҚА-01-19 және В-ФҚБ-01-19.
Жобалық бағытталған оқытудың мақсаты студенттердің пәнді оқу кезінде алған білімдерін, қабілеттері мен дағдыларын түсіну және қолдану болып табылады.

Жобаға бағытталған оқытуға қатысушылар үшін зерттеуге арналған келесі тақырыптар бөлінді:
1. Биберштейн мыңжапырағы шөптерінің фармацевтикалық-технологиялық параметрлерін анықтау және тұнба алу;
2. Мускат шатырашы жапырақтарының фармацевтикалық-технологиялық параметрлерін анықтау және тұнба алу;
3. Су жалбыз жапырақтарының фармацевтикалық-технологиялық параметрлерін анықтау және тұнба алу;
4. Ұсақ гүлді жұпаргүл шөптерінің фармацевтикалық-технологиялық параметрлерін анықтау және тұнба алу;
5. Шілтержапырақты шәйқурай шөптерінің фармацевтикалық-технологиялық параметрлерін анықтау және тұнба алу;
6. Дәрілік бақ-бақ тамырларының фармацевтикалық-технологиялық параметрлерін анықтау және тұнба алу;
2022 жылдың 14 желтоқсанында кафедрада ЖБО бойынша қорытынды есеп өтті.

Зерттеудің бірінші кезеңінде әдеби деректерге шолу жасалды және зерттелетін тақырыптар бойынша патенттік іздеу жүргізілді. Ол үшін Scopus, elibrary, Web of science және т. б. сияқты әртүрлі дерекқорлар пайдаланылды.
Анықталған жағдайларды ескере отырып, зерттеудің мақсаты анықталды, ол студенттерді университеттегі жобалық бағытталған оқытуға тартудың оңтайлы моделін анықтаудан тұрады, оны жүзеге асыру университеттің стратегиялық дамуына оң әсер етуге мүмкіндік береді.
Екінші кезеңде білім алушылар ББЗ-ды барынша сығындап алу мақсатында экстракциялаудың оңтайлы технологиясы үшін шикізаттың фармацевтикалық-технологиялық параметрлерін анықтады: меншікті масса, сусымалы масса, кеуектілік, аңдыздық, шикізат қабатының бос көлемі, экстрагентті сіңіру коэффициенті, экстрактивті заттардың шығымы.

Жоғары оқу орындарында жобалық бағытталған оқытуды енгізу келесідей нәтижелерге әкелуі тиіс:
1) Студенттердің ЖОО оқытушыларымен, әзірленетін кәсіпорын өкілдерімен бірлескен қызметтің дайын өнімін жасау тәжірибесін алуы. Алған білімнің, дағдылардың пайдасын тікелей сезіне алуы;
2) Білім алушылардың кәсіби құзыреттіліктерді, коммуникативтік дағдыларды, командада жұмыс істей білу, жобаларды іске асыру үшін жауапкершілікті өз мойнына алу. Жобаны әзірлеу - бұл бірнеше циклден тұратын уақытты қажет ететін процесс: түпкілікті нәтижені жоспарлау, білім алу, жаңа өнімді жасау дағдылары, белгілі бір техникалық және басқа талаптарға сәйкестігін тексеру. Жобаны әзірлеу кезінде туындайтын мәселелердің оңтайлы шешімдерін іздеу дағдылары, бірлескен іс-әрекет тәртібіне бағыну, алынған өнімнің құндылығын ұсына білу қалыптасады;
3) Жоба әзірленетін мамандарымен ұйым үшін дайын мамандарды даярлау. Кәсіпорындар мен ұйымдардың жоғары оқу орындарымен тұрақты ынтымақтастығының маңыздылығы артып келеді;
4) ЖОО серіктестерімен (жобаларға тапсырыс берушілермен) іскерлік байланыстар мен қарым-қатынас тәжірибесін алу.
Осылайша, студенттерді, оның ішінде болашақ мұғалімдерді жобалық бағытталған оқыту жоғары білім беру міндетіне – бәсекеге қабілетті түлекті даярлауға қажетті ресурс болып табылады. Жобалық басқару мен жобалық оқытуды саралай отырып, осы технологиялардың интеграциясын университеттің дамуы мен білім беру процесін жетілдірудің тиімді тәжірибесі ретінде қарастырған жөн.
Студенттер өз жобаларының нәтижелерін 2022 жылы 8-9 желтоқсанда өткен «Биология, медицина және фармацияның даму болашағы» атты жас ғалымдар мен студенттердің IX халықаралық ғылыми конференциясының "Дәрілер технологиясы: ізденулер және шешімдер" секция мәжілісінің отырысында баяндамалар түрінде ұсынды.
Өткізілген конференция қорытындысы бойынша ФҚБ-01-19 тобының студенті Абдраман Абылай Алтынбекұлының «Мускат шатырашы өсімдігінен лиофильді экстракт алу әдісі» баяндамасы үздік болып танылды.