"Белсенді оқыту әдістерін қолдану арқылы өткізілген практикалық сабақ"

Фармакология, фармакотерапия мен клиникалық фармакология кафедрасында 2023 жылдың 1 қарашасында 9:00-ден 11:50-ге дейінгі "Синтетикалық микробқа қарсы дәрілер" тақырыбы бойынша 3 курс В-ПҚ-02-21 тобымен оқу бағытына арналған "Фармакология-1" пәнінен ашық практикалық сабақ өткізілді. Бұл сабақты аға оқытушы Дустанова Ж.Т. орындады.
Cәлемдесуден кейін, оқытушы сабақтың мақсатын қоюдан бастады. Сабақ мақсаты: синтетикалық дәрі-дәрмектер туралы нақты білімді қалыптастыру, тиімді, қауіпсіз және қол жетімді микробқа қарсы дәрі-дәрмектерді олардың фармакокинетикасын, фармакодинамикасын, басқа дәрі-дәрмектермен өзара әрекеттесуін, жеке сезімталдығын, қатар жүретін ауруларын, ағзаның функционалды жағдайын (жүктілік және лактация) ескере отырып қолдану бойынша сауатты ұсыныстар беруді үйрену; анықтамалықтарды қолдана отырып, микробқа қарсы дәрі-дәрмектерге тиісті түрде рецепт жазуды үйрену; клиникалық-фармакологиялық ақпарат көздерін - анықтамалықтарды, электрондық дерекқорларды, интернет-ресурстарды пайдалануды үйрену, студенттердің тиімді танымдық іс-әрекетін құру арқылы оқу процестерін жандандыру, бірлескен қызмет барысында қарым-қатынас мәдениетінің элементтерін сіңіру.
Оқытушы сабақ кезеңдерінің нақты хронометражын ұсынды. Тірек білімді өзектендіру студенттердің электрондық презентациясын (Power Point) пайдалана отырып, тақырыпты баяндау түрінде жүргізілді, онда олар "синтетикалық микробқа қарсы препараттар"тақырыбы бойынша қарастырылып отырған сұрақтарға өз жауаптарын берді. Студенттер жалпылау және қорытындылау қабілеттерін, препараттар топтары мен жекелеген өкілдердің қасиеттерін талдай білуін, әрбір ДЗ тобының әсер ету механизмдерін, фармакокинетикасын, микробқа қарсы ДЗ фармакодинамикасын көрсетті, пациентке препараттарды әртүрлі дәрілік нысандарда қолдану жөнінде ұсыныстар бере алды. Презентациялар дәрістің теориялық материалын визуализациялады, бұл тақырыпты жақсы қабылдауға ықпал етті.

"Синтетикалық микробқа қарсы препараттар" тақырыбы бойынша білім мен дағдыларды барынша тиімді бекіту, студенттердің жалпы және кәсіби құзыреттіліктерін қалыптастыру үшін оқытушы оларды TBL әдістерін қолдана отырып, оқу материалын талқылады. TBL (team – Based Learning) - студенттердің бір-бірімен және оқытушымен белсенді және тиімді өзара әрекеттесуіне ықпал ететін оқыту әдісі. Командалық оқыту студентті пассивті объектіден білім беру процесіне барынша қостырады және академиялық үлгерімін арттыруға ықпал етеді. Бұл әдіс оқытушыға студенттерді теориялық дайындықпен қатар практикалық ойлауға үйретуге мүмкіндік береді. TBL-дің үлкен артықшылығы-қолда бар ресурстарды тиімді пайдалану және студенттердің белсенді қатысуы, әдетте бұл - оларды шағын топтарға бөлу арқылы өткізіледі.
Осылайша, сабақтың келесі кезеңдерінен өту үшін топ екі кіші топқа бөлінді. Оқытушы студенттермен шағын топтарда жұмыс істеудің келесі формалары мен ойын әдістерін ұсынды:
1. Кестемен жұмыс – сульфаниламидті препараттардың әсер ету механизмі, синтетикалық микробқа қарсы препараттардың жіктелуі (микробтарға әсер ету түріне байланысты), студенттер жетіспейтін элементтерді толтыруға мәжбүр болған микробқа қарсы препараттар топтарының жекелеген өкілдерінің сипаттамалары бойынша кестелер берілді,
2. Kahoot платформасын пайдаланып тестілеу өткізу
3. "Ұяшықтар" ойыны-ұяшықтарда дәрілік препаратты немесе ДЗ тобын анықтау бойынша ситуациялық сұрақтар болды, студенттер сол препаратқа рецепт жазды.
4. "Бинго" ойыны-студенттер барабанды айналдыра отырып, сабақ тақырыбы бойынша таңдалған сұрақтарға жауап берді.
5. Препараттарды талдау алгоритмі-келесі критерийлер бойынша талдау алгоритміне сәйкес препаратқа сипаттама беру: топ, препараттың латын тіліндегі атауы, әсер ету механизмі, көрсеткіші, қарсы көрсетілімі, дәрілік түрі, рецепт жазу).

Тапсырмаларды орындаудың әр кезеңінде білім мен дағдыларды жүйелі бақылау және түзету байқалды. Соңғы кезеңде мұғалім студенттердің дайындалған презентацияларын, орындалған тапсырмалардың нәтижелерін талдады, студенттердің сабақтағы жұмысына түсініктеме берді, негізгі қателіктерін көрсетті. Сабақтың әр кезеңін бағалау және әр студенттің қорытынды бағалары Excel түрінде ұсынылды.
Сабақ барысында студенттер сульфаниламидті препараттар топтарының, нитрофуран мен нитроимидазол туындыларының, хинолон мен фторхинолонның ерікті туындыларының, оксихинолин мен хиноксалиннің ерікті топтарының сипаттамаларын, әсер ету механизмін, әсер ету спектрін, синтетикалық микробқа қарсы препараттардың фармакологиялық әсерлерін, осы препараттарды емдеуде қолдануын, жанама әсерлері мен арнайы ұсыныстарын толық зерттеді.
Студенттің өзіндік жұмысының маңыздылығын арттыратын, мәселенің шешімін бірлесіп табуға үйрететін, коммуникативтік құзыреттілікті арттыратын командалық оқытуды енгізудің пайдасы туралы қорытынды жасалады.